Volunteer, Ukraine AID, Creator, Photographer, Script Writer, Producer, Warsaw, Poland

To know her is to love her. Ms. Dorota Miko is creative, kind and absolutely hilarious. There is never a dull moment because Ms. Miko has such a breadth of experience; she can carry a conversation about the most obscure and interesting topics. This is before I marvel at her creativity.

Ms. Miko is also part of the group I call Polish Angels; regular Polish citizens who, after Feb 24th 2022, rolled up their sleeves and dove into the active, grass-roots helping. When Russia invaded, six million Ukrainians poured into Europe, three million into Poland alone; they were bringing with them stories of the flying shrapnel, musky bomb shelters, freezing nights in the basements, shelling of the children-filled cars and leveling of the maternity wards. Later in March of 2022 the stories of Russians raping Ukrainian women and terrorizing kids began to emerge. I heard these first-hand, while in Poland; strong Ukrainian women describing their journeys, voices shaking, desperately needing to share their experiences. Poland responded by opening its doors and the Polish citizens opened their hearts; they cooked meals, sheltered women and children in their living rooms, assigned volunteers to food tents in all the major cities, train stations, bus terminals and of course on the border.

Ms. Miko and I met in the humanitarian aid center Pulawska 20 Help Center in Warsaw. Founded by the WOW Woman Svitlana Chystiakova, Pulawska Center was essentially a depot for donated clothing/food, created to serve Ukrainian mothers who were poorly equipped for the cold and who were desperate to feed their children. Dorota and I volunteered in the backroom, folding baby clothes. Wearing our COVID masks, we chatted about life and laughed at our absurd jokes; she was a welcome reprieve from a constant desperate heaviness of the war news machine. Within minutes of chatting I could tell she had a kind heart, was quirky and open-minded, my three favourite qualities in a human being. I instantly appreciated Dorota’s sarcasm, her skillful ways of making fun of the absurdities of life and her ability to point out the hypocrisies in people’s actions.

Of course when she took her mask off, I also found out she is gorgeous. The ease with which Ms. Miko cracks a joke or makes you feel at ease is remarkable. I do think it comes from being exposed to different cultures in her travels. When I arrived to photograph Dorota, entire household greeted me including bunnies and the quiet cat named Kisulya, all rescues from Ukraine. I also met Dorota’s supportive husband, whom she calls her roommate. Dorota dotingly prepared us a meal; I found myself in a home filled with love and warmth.

Ms. Miko is creative, kind and rescues animals; basically she is the Snow White personified. Dorota is also on the short list of people responsible for inducing in me a cackling, liquid-spitting, laughter. It’s a true blessing to connect and collaborate with someone who is as non-judgmental and open-minded as Ms. Dorota Miko.

Below is Ms. Miko’s interview in both English (translated and edited) and her native Polish, for our bi-lingual readers.

1. Name

Dorota Miko.

2. Where is your hometown?

I was born in Wrocław in western Poland, currently live in Warsaw.

3. What is your profession/career/title/self-label/designation? What does your average day look like?

I am part of FOLLOW THE RABBIT (a creative company I cofounded), where I photograph and create. I write scripts, direct and produce short films, including commercials, music videos and socially engaged projects.

My working days are always different, it depends on whether I am in the preproduction stage, on the set doing a photo session / film or in postproduction. Preproduction is about creating a concept, preparing a mood board, writing a treatment and a script, so at this part I let my imagination run wild!

It is also “down-to-earth” stuff, because this is also about organizational issues and logistics: casting, looking for a location, organizing a team. Depending on the size of the project sometimes I do it myself, sometimes with the help of others like a production manager, location scout etc.

The next stage is work on the set. This part is about putting my vision into life, working with people and letting energy flow. It is emotional and usually ends up being a great time! And finally, post-production involves working mainly in front of the computer. Even though these stages of the process are the same, the shooting sets vary and each project is different. As a result I am never bored, which suits me very well. Routine is not my ally.

4. What did you study in school?

Middle school and high school were underwhelming. I am disappointed in our educational system; instead of promoting engagement in lessons, nurturing and developing creativity in students, there were mostly memorizing, grading system, constant competition and comparison to others. It shouldn't be like this at all! Learning process should be fascinating.

Fortunately, a lot has changed when I started university. I graduated from the University of Psychology in Wrocław and then obtained a Postgraduate in Crisis Intervention. I also enrolled into Advertising Studies (which I didn't finish) and took a few photography courses. Now I’m thinking about the National Film School.

As long as I can remember, I was interested in the human behaviour and emotions, our sensitivities and relation to nature. Thanks to psychology and through my current passion (photography / film / writing) I can be close to and explore these interests further.

5. What was the journey like to get where you are (in life and career-wise)? Write about some of the achievements that you are most proud of. What was the moment for you that changed your life (in your personal life and/or career?) that set you on the current path in life?

Where should I start? Maybe from my first vivid memory, when I escaped from kindergarten looking for Wonderland. This situation says a lot about me! It was the first turning point I remember and in which I am proud of! This “kindergarten rebellion” marked my further path in life. Imagination guided me through my life, I was a stubborn dreamer who wanted to explore the world regardless of all the limitations. At the end of high school, an incident (or maybe fate) made me a model. I worked this way for almost seven years, throughout my studies and for a while after graduation. Working as a model gave me earning opportunities, but apart from them it allowed me to travel around the world and meet fantastic people with whom I am friends until today. But I knew it was a job for a while. I was finishing my studies and I started to wonder: what’s next?

On one hand I really loved psychology but I also wanted to work in the creative industry. At that time I also started writing a book (not finished yet), poems and scripts. What I didn’t know was how to put it all together. When I met my not-yet-husband (theater actor and an aspiring filmmaker at that time), we started collaborating on creative things together. We worked in the Magic Theater for children - he was a big, cuddly cat and I was a fairy. This time I worked less and less as a model and more on the flip side of that industry, being creative. I organized fashion shows, coordinated photo sessions, and ran a fashion channel for a well-known fashion platform.

Fashion itself has never been something that interested me so much, but I always liked the process of creating, so at this point, my not-yet-husband and I realized that maybe we should start to work together as a company. And that's how it happened. We started our little production house, making films and later also got involved in photography. We also got married in the Seychelles - we spent our savings on this wedding and although we did it a bit against the family's expectations (because we flew there alone and had no standard wedding in Poland), I am proud that we did it our own way! As a married couple, we did various film projects - advertising, commercials, corporate jobs - we were still looking for our own creative direction though. Then we started making music videos and socially engaged projects; this is what I am most proud of. We went to the Philippines to do a small documentary about the people of Puerto Princesa; it was also the first time I had a camera and took pictures! I was shocked when after my return, I got an offer to organize an exhibition. I was very proud, especially that we combined it with a charity fundraiser.

Currently I am doing a project about drag queens in Poland, I am really glad that I managed to get to know them personally, accompany them in their everyday lives and performances. They are totally gorgeous! I am also proud of the “Hear Me Out” project, which we did for the Viva! International Movement for Animals Foundation. I a passionate about animal rights; here is another thing, not related to the professional life, but which I am extremely proud of. It is going vegan eight years ago! This is the best decision in my life. And the only thing I regret about it is that I didn't do it sooner.

6. How is your life different from what you pictured at 20?

At 20 I imagined very different scenarios for myself. The one that is currently happening suits me very well though. I don't know if I would have swapped it for anything I imagined. I have the impression that an immanent part of our nature is that we desire what we don't have. So maybe if my life had been different, I would have missed what I have now.

However, at the age of 20, I would never believe that my imaginings and fears about a war or a pandemic would turn into reality. I often thought about the end of the world, and as a little girl I imagined myself building a shelter under the sandbox we had in our garden. War, natural disasters - those were all in my imagination, now it is happening before my eyes (with the COVID pandemic and the war in Ukraine).

7. Was there a time when life knocked you down or out and how did you get back up on your feet?

There have been many difficult moments in my life, but suicide of my friend was the one which really broke me for a long time. She took her own life on the day we had an appointment. I was waiting for her with dinner, we had plans for that day. After trying to contact her, disturbing phone calls from her mother (during which I found out about my friend's depression) a policeman called and informed me about her death. I was in deep despair. I started blaming myself, I thought I could have prevented it. And although my relatives tried to support me, they were also afraid to talk to me about it. I felt really alone. I struggled with many difficulties, I had anxiety neurosis, panic attacks, daily nightmares.

Getting up was a slow process, self-learning, allowing to be weak, trying to give myself as much affection and tenderness as I could muster. Conversations with the therapist were crucial for me, as well as meditation, contemplating nature, books and writing. However, I cannot say that it is behind me, that “the chapter” is closed. I think the experience of loss is not something that just passes; it is something that stays with us forever but we just learn to live with it.

8. Advice for other women?

Maybe not advice, more like wishes for others and also for myself.

First of all I wish we would stop doubting ourselves, realize our worth and don’t give a damn if someone else is trying to make us feel any other way. I wish for us to stop diminishing our achievements and have the courage to do the things we’ve always dreamt about. I wish we wouldn’t have to be afraid and worry about the future. I wish we wouldn’t have to fight every day for the things that should be fundamental to us as humans.

9. Knowing what we know now in a current political climate, can women be "all that we can be" in today's world? What is the way forward, as you see it, for "feminist values”?

Unfortunately, a lot depends on the politics and where the women were born. Let’s take, for example, the current political climate in Afghanistan, where after the Taliban took power, old laws began to return, including the fact that women cannot go to school, travel without male assistance and the hijab is compulsory again. The Taliban assured everyone that they would create an inclusive government in the country. Ultimately it didn't happen, and the power structures remained entirely masculine. So women there can't be whatever they want. In many countries women still can’t. In Poland we still have to fight for our rights, go to the streets and protest. Unfortunately, there is still a lot to fight for, we still live in a patriarchal world where there is a lot of injustice.

And I also think it is not just a women's issue. For me, feminism is the pursuit of equality and the fight against discrimination, regardless of sex, orientation, religion, nationality or economic status. Can we express ourselves the way we want? Can we love whoever we want? Can we believe in what we want? And finally - do we have the funds to become who we want to be? These are questions and dilemmas that affect us all. I think that many changes, cultural, systemic and mental, are still needed in order to be able to be whoever you want to be.

I don't know what the future of feminist values ​​is and which of our actions will cause societal changes. However, I think it's worth acting as if everything we do matters; we must believe that our deeds can shape the future. I also think that in order to change the world, we should first learn about ourselves and find our own voice.

10. Where in the world do you feel “tallest” (i.e. where is your happy place)?

I think it's good for that place to be oneself. So one can be happy wherever he or she goes. Of course it sounds good, but not so easy; I am still learning!

Generally I really love to travel and change places. I feel comfortable in cold Iceland, surrounded by endlessness or in the noisy, warm Spain or in a small house sewn up somewhere in the forest. In Poland and abroad. At the seaside and in the mountains. Surrounded by animals. With people. With my bunnies and a cat. With people. Or alone. Taking pictures, writing poems, writing down thoughts in a notebook. Looking at the clouds, dancing barefoot or doing nothing. So this happy place is probably more of a feeling for me, the “feeling place”!

11. What extracurricular activities/hobbies are you most proud of? Why?

Each new activity I initiate is a reason to be proud. I have an endless list of things in my head I'd like to try! Experiencing is my hobby. I love learning new things and doing something new for the first time; something that perhaps wasn’t typically me or in my comfort zone. Last year I studied ceramics, I took singing lessons and I learned how to swim on a SUP. Often, such activities turn into something that stays with me permanently. This was the case a couple of years ago when became interested in ecology; started reading the labels on the food products, makeup and clothing, created natural cosmetics and detergents for the home, segregating rubbish, searching for groups offering second-hand items. I still do all of it! It has become part of my life. I'm still learning new things about this topic. Recently I found an Instagram account @crushontrash run by Magda who popularizes freeganism, talks about correct segregation of waste, shows how many things are wasted, gives a second life to those found in the trash, tells how to function in a more eco-friendly way. I am truly fascinated by this profile!

I used to run a fanpage focusing on close ties with animals, but unfortunately time did not allow me to devote myself to it completely. Basically, all the activities that I engage in or that I am initiating, which sensitize, expand awareness, and do good - are activities that I am very proud of.

Currently I am volunteering at the Help Center for Ukrainians in Warsaw (founded by Svitlana Chystiakova) as well as the Rabbit Aid Association. I am really glad I can be part of these initiatives.

13. What fears are you still hoping to overcome?

Fear of cruel things that may come, more wars and the deepening of the climate crisis. I am concerned that our world is literally dying before our eyes, that its beauty is doomed to the imminent destruction. The fact that we may be responsible for it scares me even more.

I am also afraid of death; my own and my relatives’. I don't want to overcome this fear, but learn to accept death, to start treating it as part of life. I wish it would be a more "common" subject to discuss, so we don't treat death as an always unmentionable unpleasant thing. I think the more we speak about these subjects the less of a scary taboo they become.

14. Anything you'd do differently, if you had another go at life?

I try not to think of “what ifs”. I've made some decisions and done a lot; what I haven't tried has also led me to where I am now.

I also don’t want to erase unfulfilled dreams from the past, no matter at what age. For example, since I can remember, I wanted to start a band; a niche, alternative band.

15. What/who inspires you?

I am inspired by fragments of reality. A fragment of a meeting, memories, sentences. Actually, these fragments can be hidden anywhere - in gestures, art, nature, words; in every person and in myself. So I could say that anything could inspire me, but fragments of reality seem to be more poetic.

16. What are you hopeful about?

I hope the world will become a more egalitarian place. I hope patriarchy will collapse and capitalism will be replaced by a system based on global justice, not exploitation nor domination. Our culture is based on excess and overproduction. The essence of being is manifested in material satiation. Capitalism produces artificial fears, tells us that we are not good enough if we do not have certain product (but others have!). I think that feeling happy by multiplying things weakens our ability to feel. I sincerely hope that we will learn to feel instead of accumulating.

I am hopeful we will create a safe, fair, more inclusive world. Without tanks and walls; one where there is no place for violence and hateful speech. I want to live in a world which defends the rights of women, LGBTQ people and all groups that are discriminated against; a world in which the natural environment is protected and animal rights are respected. Yes, this is exactly the world I hope for.

How did COVID, and now the war in Ukraine change your perspective about the world, about your life, your goals and dreams?

COVID Pandemic. Both the war and the pandemic stripped my reality of illusion. I felt the fragility of life, the impermanence of happiness and lack of self-agency. The pandemic blocked one of my greatest passions, traveling. It took my freedom and my plans, made impossible to meet relatives and friends. But also taught me a lesson of humility, patience and acceptance. Against all evil, it has also brought a lot of good in my life. Thanks to it, I had time to stop, to be closer to myself. I also realized how important mini-communities are. The pandemic has awakened the need for people to organize themselves at the local level, which was reflected in helping each other and solidarity. So paradoxically, the social distancing that the pandemic has imposed has caused people to get closer to each other! It was amazing.

This solidarity of people moves me very much and at the same time gives me strength. It is also visible now, when the war in Ukraine began. The enormity of evil, drastic and terrifying news was intertwined with information about numerous gestures of kindness around the world. And it was these gestures that showed that there is light somewhere in all this darkness.

The War in Ukraine. When the war started, I was terrified. I couldn't think of anything else; I couldn't concentrate on my work. To stop feeling the terrible helplessness, I got involved in various aid actions. In the beginning we (me, my husband aka my ROOMMATE and friends) made sandwiches, lots of sandwiches and packages for people escaping the war. I was active through the Zupa na Granicę group, which had been established years ago, to help migrants on the Polish-Belarussian border.

We took clothes, medicine, necessities to the collection places - information about fundraising efforts and new lists of needs appeared every day. In the meantime, we edited a music video for a Russian singer who opposed the war even though she may have put her life on the line. I was wondering what else I can do using what I do on a daily basis, i.e. photography. I auctioned photo sessions donating proceeds to the Voices of Children, an organization that provides psychological help to children who experienced war.

Later, there was a need to make housing available for Ukrainians and saved Ukrainian animals. I signed up for various groups and wrote to an animal help foundation. At the same time, I was helping in one of them - the Rabbit Aid Association. There were rabbits from Ukraine, in terrible condition, some of them, unfortunately, did not survive, but there were also some that happily found a home here in Poland. One day I learned that a clowder of cats from Ukraine arrived, looking for temporary homes. And this is how Kisulya - a Ukrainian cat - came to us. She is about eight years old with a limp, with the FiV virus and a terrible condition of her mouth (unfortunately she had all her teeth removed recently). She was exhausted. From the very beginning, from the very moment she left the transporter, she looked as if she had returned to her home. She is a totally unique cat, I cannot imagine now that I would give her to anyone. Every day we give each other a large portion of love, and her condition is getting better - she gained weight, the fur finally started to shine.

Later, Centrum Pomocy Puławska Aid Center for Ukrainians was created. I volunteered there once a week helping with the distribution of food, segregating clothes, often helping as a supplier. The needs in the center were enormous, but we managed everything. And most of all, the amazing founder of the Center, Svitlana Chystiakova, managed it all; what a great job they did. So I am really grateful I could be a small part of this beautiful space.

18. What are (at least) three qualities you most love about yourself and why? What are your superpowers?

• my imagination

• sensitivity

• open-mindedness

• kindness

• eccentricity

• sense of humor

I don't know exactly why, I'm just glad these qualities are part of me.

19. What advice would you give your 14-year-old self? What advice would your 14-year-old self give you in return?

Again, not advice, but let’s say - opportunity to say something.

To my 14-year-old self: you are wonderful!

My 14-year-old self would say: so don't forget about it!

20. What are you reading now? (what books do you gift most and what are your favourite reads?)

I often read two or three books at a time. I love fiction, reportage, and poetry. Now I am reading Traktat o łuskaniu fasoli by Wiesław Myśliwski and Simona (The Stories of the Extraordinary Life of Simona Kossak) by Anna Kamińska.

Favorite books. Oh, I have got so many! But ok, for now I will say: Mroki (Dark) by Jarosław Borszewicz, Patti Smith's Just Kids, On the Road by Gloria Steinem, Journals by Susan Sontag, Mur (The Wall) by Jean-Paul Sartre and Orlando by Virginia Woolf. And, of course, poetry; in particular by my beloved poets such as Poświatowska, Miłobędzka, Kozioł, Szymborska, Krynicki and Barańczak.

21. Who is a WOW WOMAN in your world who inspires you and why? Can you nominate three (or more) women you know who perfectly fit WOW WOMAN description? What would you tell them, if you had an opportunity, about why you admire them?

Some of my WOW WOMEN have been with me most of my life, others I just met recently through travels, jobs, workshops, more or less random meetings. Then there are those I’d like to meet one day. Each of these women has something that I admire them for, a certain wow hidden in her way of being, in a smile, in her energy and attitude toward life. They are family members and friends, acquaintances and strangers, artists, travelers, intellectuals and activists. They are liberated beings open to the world, strong and sensitive, wise and kind. They may be totally different, but certainly are all unique.

And I will not list by names so as not to miss one.

22. Where can others find you/your work (links to websites, blogs, etc.)?

IG @dorottamiko & @followtherabbitpl

Vimeo link here. Website here.

1. What and who is worth suffering for? Suffering is part of life, but I'm not a fan of romanticizing suffering. I am also aware that art often goes hand in hand with suffering and probably if there were not suffering, many works of art would not exist. And well, although I’m glad I can admire these works, I sometimes wonder: would Sylvia Plath give up suffering for a blank page?

2. What would you do if you knew that nobody would judge you? I have a feeling that I would continue doing/saying things regardless of the judgment of others. But I started noticing that I often feel it deeply after the fact, even though I always thought that I did not care about the judgments of others.

3. Who is/are your mentor/s (men or women)? I don't think I really have a mentor. There are simply people who bring something to my life, from whom I derive values that resonate with me. It could be women, men or animals (deeply recommend the documentary "My Octopus Teacher”).

4. If you didn't have to work anymore what would you do with your days? I do not want to treat work as an obligation. I like to be fully involved in doing things. I just observe what types of jobs make me happy and the jobs that don’t; I do my best to choose the ones I feel comfortable with.

5. If you could be anyone for a day who would you be? Sorceress.

6. If you could relive one year in your life, which one would it be? Hard to say, I would like to choose different moments from different years and create a separate year from them.

7. What bothers you most about other people? What do you love most about other people? I don't like people telling others how to live. I don't like indifference and rudeness. I like people with open minds, who are empathetic and simply good. I love to laugh with others, fooling around and have long discussions about life, dreams and everything in between.

1. Imię nazwisko

Dorota Miko.

2. Gdzie jest twoje miasto rodzinne?

Urodziłam się we Wrocławiu, obecnie mieszkam w Warszawie.

3. Jaki jest Twój zawód/tytuł? Jak wygląda twój dzień pracy?

Jestem współzałożycielką firmy Follow The Rabbit, gdzie fotografuję i tworzę; piszę scenariusze, reżyseruję i produkuję krótkie formy filmowe, w tym reklamy, teledyski i projekty zaangażowane społecznie. Mój dzień pracy wygląda różnie, zależy czy jestem na etapie preprodukcji, czy na planie realizując sesję zdjęciową/film czy w postprodukcji. Preprodukcja to tworzenie koncepcji, przygotowywanie moodboordu i pisanie scenariusza, tutaj zazwyczaj mogę puścić wodze fantazji. Ale ten etap to również kwestie organizacyjne - casting, szukanie lokacji, kompletowanie teamu. W zależności od wielkości projektu - czasami robię to sama, czasami pomagają mi inne osoby, takie jak kierownik produkcji, location scout etc. Kolejny etap to realizacja, czyli praca na planie. Ta część to przełożenie wizji w życie, praca z ludźmi, przepływ energii, ogólnie - dużo emocji! A na końcu postprodukcja, czyli selekcja materiału, obróbka, praca głównie przed komputerem.

Chociaż etapy są zawsze takie same, to jednak plany zdjęciowe są różne, każdy projekt jest inny, co bardzo mnie cieszy. Rutyna nie jest moim sprzymierzeńcem.

4. Czego uczyłaś się w szkole?

W gimnazjum i liceum - nie tego, co trzeba. Albo może - nie w taki sposób w jaki bym chciała. Bardzo żałuję, że system edukacyjny wyglądał tak, jak wyglądał, gdzie zamiast zainteresowania lekcjami, rozwijania kreatywności, było uczenie się na pamięć, system oceniania, rywalizacja i porównanie z innymi. To nie powinno tak wyglądać. Uczenie się powinno być fascynujące!

Na szczęście na studiach wiele się zmieniło, czułam, że jestem tam dla siebie. Ukończyłam psychologię w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego, a później Podyplomowe Studium Interwencji Kryzysowej. Rozpoczęłam też Studium Reklamy, którego ostatecznie nie skończyłam, później odbyłam też kilka kursów fotograficznych (Ośrodek Postaw Twórczych, Papaya Academy, WJF). I wciąż myślę o Szkole Filmowej w Łodzi.

Właściwie odkąd pamiętam interesował mnie człowiek - jego mechanizmy zachowania, emocje, wrażliwość. Dzięki psychologii i poprzez fotografię/film/pisanie mogę być blisko tych zagadnień.

5. Jak wyglądała Twoja droga do miejsca w którym jesteś teraz (w życiu i karierze)? Napisz o osiągnięciach z których jesteś najbardziej dumna. Jaki był moment, który zmienił Twoje życie (w życiu osobistym i/lub karierze?), który skierował Cię na obecną ścieżkę życiową?

Hm, tylko od jakiego momentu zacząć? Może od ucieczki z przedszkola w poszukiwaniu Krainy Czarów? To zdarzenie wiele o mnie mówi! To był pierwszy punkt zwrotny w moim życiu, który pamiętam i z którego jestem dumna! Ten pierwszy „przedszkolny bunt” naznaczył moją dalszą drogą. Wyobraźnia prowadziła mnie przez życie, byłam upartą marzycielką, która pragnęła eksplorować świat bez względu na zakazy. Pod koniec liceum przypadek (a może przeznaczenie) sprawił, że zostałam modelką. Pracowałam w ten sposób prawie 7 lat, przez cały okres studiów i chwilę po ukończeniu. Praca jako modelka dała mi możliwości zarobkowe, ale poza nimi pozwoliła podróżować po świecie i poznać fantastycznych ludzi, z którymi przyjaźnię się do dzisiaj. Czułam jednak, że dla mnie to praca na jakiś czas. Kończyłam studia i zaczęłam się zastanawiać: co dalej? Z jednej strony psychologia była moją ogromną pasją, z drugiej strony chciałam pracować w branży artystycznej. Dużo też pisałam. W tamtym czasie zaczęłam nawet pisać książkę (ostatecznie jej nie skończyłam), pisałam też wiersze i scenariusze. Nie wiedziałam jak to wszystko ze sobą połączyć.

Kiedy poznałam mojego jeszcze-nie-męża (wówczas aktora teatralnego i aspirującego filmowca :D) zaczęliśmy robić różne rzeczy razem. Zaczęło się od pracy w Magicznym Teatrze dla dzieci - Tomek był pluszowym kotem, a ja czarodziejką. Coraz mniej pracowałam jako modelka, zaczęłam się udzielać od drugiej strony. Organizowałam pokazy mody, koordynowałam sesje zdjęciowe, prowadziłam kanał modowy dla znanej platformy. Moda sama w sobie nigdy nie była czymś, co mnie jakoś szczególnie interesowało, uwielbiałam za to proces tworzenia. Więc chyba jakoś tak organicznie wyszło, że w którymś momencie ja i mój jeszcze-nie-mąż połączyliśmy siły i zaczęliśmy robić razem filmy. W międzyczasie pobraliśmy się na Seszelach - wydaliśmy na ten ślub nasze oszczędności i choć zrobiliśmy to nieco wbrew oczekiwaniom rodziny (bo polecieliśmy tam sami i nie było standardowego wesela w Polsce) to dumna jestem, że zrobiliśmy to po swojemu! I już jako małżeństwo, zaczęliśmy pracować przy różnych projektach filmowych - reklamowych, wizerunkowych, korporacyjnych - wciąż szukaliśmy swojej drogi. Później zaczęliśmy robić teledyski i projekty zaangażowane społecznie - i z tych jestem najbardziej dumna. Pojechaliśmy na Filipiny żeby zrobić reportaż z ludźmi z Puerto Princesa o szukaniu szczęścia. Pierwszy raz robiłam wtedy zdjęcia! Byłam w szoku, kiedy po powrocie dostałam propozycję zorganizowania wystawy. Bardzo się ucieszyłam, szczególnie, że połączyliśmy ją ze zbiórką charytatywną. 

Aktualnie robię projekt o drag queens i jestem dumna, że udało mi się poznać je osobiście, towarzyszyć w ich codzienności i występach. Sa totalnie wspaniałe! Dumna jestem również z projektu „Wysłuchaj mnie”, który zrobiliśmy dla fundacji Viva!Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt. Prawa zwierząt to dla mnie bardzo ważna kwestia. I tu kolejna rzecz, już nie zawodowa, która napawa mnie dumą. Przejście na weganizm 8 lat temu. To najwłaściwsza decyzja w moim życiu. I jedyne czego w niej żałuję to tego, że nie zrobiłam tego wcześniej.

6. Jak Twoje życie różni się od tego, co wyobrażałaś sobie w wieku 20 lat?

W wieku 20 lat wyobrażałam sobie bardzo różne scenariusze. Ten który aktualnie się wydarza bardzo mi odpowiada. Nie wiem czy bym go zamieniła. Mam wrażenie, że immanentną częścią ludzkiej natury jest to, że pożądamy tego, czego nie mamy. Więc może gdyby moje życie wyglądało inaczej tęskniłabym za tym co mam teraz.

Jednak w wieku 20 lat nie przypuszczałam, że moje wyobrażenia o wojnie czy pandemii się urzeczywistnią. Często myślałam o końcu świata, już jako mała dziewczynka wyobrażałam sobie jak buduję schron pod piaskownicą, którą mieliśmy w ogródku. Wyobrażałam sobie wojnę i kataklizmy, teraz to się dzieje na moich oczach.

7. Czy był czas, kiedy życie cię powaliło i jak się podniosłaś?

W moim życiu było wiele trudnych chwil, ale samobójstwo mojej mojej przyjaciółki załamało mnie na długi czas. Odebrała sobie życie w dniu, w którym miałyśmy się spotkać. Czekałam na nią z obiadem, miałyśmy plany na ten dzień. Czas mijał, a ona nie pojawiała się. Po licznych próbach kontaktu i niepokojących telefonach od jej mamy (dowiedziałam się wtedy, że przyjaciółka miała depresję), zadzwonił policjant, który przekazał mi informację o jej śmierci. Byłam w głębokiej rozpaczy. Zarzucałam sobie wiele rzeczy, myślałam, że mogłam temu zapobiec. Chociaż bliscy próbowali mnie wspierać, to jednocześnie bali się rozmawiać ze mną na ten temat. A ja czułam się przez to jeszcze bardziej samotna. Borykałam się z wieloma trudnościami, miałam nerwicę lękową, ataki paniki, codzienne koszmary.

Podnoszenie się było bardzo powolnym procesem, nauką siebie, pozwalaniem sobie na słabość, dawaniem sobie ogromu czułości. Kluczowe były dla mnie rozmowy z terapeutką, a dodatkowo pomogła mi medytacja, kontemplowanie natury, książki i pisanie. Nie mogę jednak powiedzieć, że to jest już za mną, że „rozdział" jest zamknięty. Myślę, że doświadczenie straty nie jest czymś co mija, to coś co zostaje w nas na zawsze, ale po prostu uczymy się z tym żyć.

8. Rady dla innych kobiet?

Może nie rady, ale bardziej życzenia, które kieruję do nas wszystkich. Chciałabym żebyśmy w siebie nie wątpiły. Abyśmy czuły, że jesteśmy wartościowe i nie przejmowały się jeśli ktoś myśli inaczej. Abyśmy nie umniejszały swoich osiągnięć i miały odwagę robić rzeczy, o których marzymy. Abyśmy dużo się śmiały, tańczyły boso i codziennie fascynowały się czymś pięknym. Abyśmy nie musiały się bać i martwić o przyszłość kolejnych pokoleń. I byśmy nie musiały walczyć o to, co powinno być fundamentalne.

9. Wiedząc to, co wiemy teraz w obecnym klimacie politycznym, czy kobiety mogą być „czym tylko zapragną” w dzisiejszym świecie? Jaka jest przyszłość „wartości feministycznych”?

Niestety dużo zależy od tego, gdzie te kobiety się urodziły. Weźmy na przykład obecny klimat polityczny w Afganistanie, gdzie po przejęciu władzy przez talibów zaczynają wracać stare prawa, m.in to, że kobiety ponownie nie mogą chodzić do szkół i podróżować bez męskiej asysty, a hidżab znowu jest obowiązkowy. Talibowie zapewniali, że stworzą w państwie rząd inkluzywny. Ostatecznie do tego nie doszło, a struktury władzy pozostały całkowicie męskie. Tam kobiety nie mogą być czym tylko zapragną. W wielu krajach nie mogą. W Polsce wciąż wychodzimy na ulice i protestujemy. Niestety, ciągle jest o co walczyć, wciąż żyjemy w patriarchalnym świecie, w którym jest dużo niesprawiedliwości.

Myślę też, że to nie jest tylko kwestia kobiet. Dla mnie feminizm to dążenie do równości i walka z dyskryminacją, bez względu na płeć, orientację, wyznanie, narodowość czy status ekonomiczny. Czy możemy być kim tylko zapragniemy? Czy możemy kochać tych, których chcemy? Czy możemy wierzyć w co chcemy? I czy mamy fundusze by być kim chcemy? To są pytania, które dotyczą nas wszystkich. Myślę, że potrzeba jeszcze wielu zmian - kulturowych, systemowych i mentalnych żeby można było żyć z poczuciem bycia kim się zapragnie.

Nie wiem jaka jest przyszłość wartości feministycznych i które z naszych działań spowodują zmiany. Myślę jednak, że warto działać tak, jak gdyby wszystko co robimy, miało znaczenie i mogło wpłynąć na kształt przyszłości. Ale żeby zmieniać świat najpierw powinnyśmy nauczyć się siebie i znaleźć swój własny głos.

10. Gdzie na świecie czujesz się u siebie (tj. twoje szczęśliwe miejsce)?

Myślę, że dobrze samemu być takim miejscem! Tak żeby być szczęśliwym gdziekolwiek się nie znajdzie. Brzmi dobrze, ale wbrew pozorom nie jest to takie proste, sama wciąż się tego uczę.

Z miejscami na świecie mam tak, że generalnie uwielbiam być w podróży, zmieniać miejsca. Czuję się dobrze w chłodnej Islandii, otoczona bezkresem, w głośnej, gorącej Hiszpanii czy w małym domku zaszytym gdzieś w lesie. W Polsce i za granicą. Nad morzem i w górach. Otoczona zwierzętami. Z moimi Króliczkami i  z Kotką. Z ludźmi i sama. Robiąc zdjęcia, pisząc wiersze, zapisując myśli w notatniku. Patrząc w chmury, tańcząc do upadłego albo nie robiąc nic. Więc to szczęśliwe miejsce jest dla mnie chyba bardziej uczuciem. To miejscoczucie!

11. Z jakich zajęć dodatkowych/hobby jesteś najbardziej dumna? Czemu?

Każde nowe zajęcie, które wprowadzam w życie to powód do dumy! Mam w głowie nieskończoną listę rzeczy, których chciałabym spróbować! Życie i jego doświadczanie jest moim hobby. Uwielbiam uczyć się nowych rzeczy, uwielbiam robić coś po raz pierwszy, poznawać coś co nie jest mną, coś czego nie znam. W tamtym roku uczyłam się ceramiki, chodziłam na lekcje śpiewu, uczyłam się pływania na SUP-ie. Często takie dodatkowe zajęcia przeradzają się w coś co zostaje ze mną na stałe. Tak było kilka lat temu kiedy zaczynałam interesować się ekologią; czytałam etykiety produktów spożywczych, składy kosmetyków i metki ubrań, tworzyłam naturalne kosmetyki i detergenty do domu, interesowałam się segregacją śmieci, wyszukiwaniem grup z rzeczami z drugiej ręki. I robię to nadal! To się stało częścią mojego życia. I ciągle uczę się czegoś nowego w tym temacie. Ostatnio trafiłam na profil Magdy na Instagramie (@crushontrash), która jest popularyzatorką freeganizmu, opowiada o poprawnej segregacji, pokazuje jak wiele rzeczy jest marnowanych, daje drugie życie tym, które znajduje na śmietnikach, opowiada jak można funkcjonować w sposób bardziej proekologiczny. Jaram się na maksa tym profilem! Sama kiedyś prowadziłam fanpage odnośnie tematyki prozwierzęcej, czasami coś dodaję, ale niestety czas nie pozwolił mi się oddać temu całkowicie.

W zasadzie wszystkie działania, w które się angażuję albo których jestem inicjatorką, a które uwrażliwiają, poszerzają świadomość, służą czemuś dobremu - to działania, z których jestem bardzo dumna. Aktualnie pomagam w mokotowskim Centrum Pomocy Ukrainie oraz Stowarzyszeniu Pomocy Królikom. Bardzo się cieszę, że mogę być częścią tych miejsc.

12. Kim chcesz być, gdy dorośniesz? Przyszłe cele/wyzwania?

Pytanie, co to znaczy dorosnąć? Nie mam ściśle określonego celu, chciałabym po prostu robić dobre i piękne rzeczy, w zgodzie ze sobą i swoimi przekonaniami.

13. Jakie obawy wciąż masz nadzieję przezwyciężyć?

Strach przed okrutnymi rzeczami, które mogą nadejść. Przed kolejnymi wojnami i kataklizmami. Głęboko mnie przejmuje, że nasz świat dosłownie umiera na naszych oczach, że jego piękno skazane jest na rychłą zagładę. A jeszcze bardziej przeraża mnie to, że jesteśmy za to odpowiedzialni.

Boję się również śmierci. Własnej i moich bliskich. Nie chcę przezwyciężyć tego strachu, ale nauczyć się akceptować śmierć, zacząć traktować ją jako część życia. Chciałbym, żeby mówienie o niej było bardziej „powszechne”. Żebyśmy nie traktowali umierania jako nieprzyjemnej rzeczy, o której się nie rozmawia. Myślę, że częstsze poruszanie tematu przemijania i śmierci pozwoliłoby nam się z nią bardziej oswoić aniżeli się jej bać.

14. Coś, co zrobiłabyś inaczej, gdybyś spróbowała jeszcze raz w życiu?

Staram się nie myśleć, co by było gdyby. Podjęłam pewne decyzje i prawdopodobnie to czego nie spróbowałam doprowadziło mnie do tego co robię i w jakim miejscu jestem aktualnie. Staram się też nie skreślać niezrealizowanych marzeń z przeszłości. Na przykład, odkąd pamiętam chciałam założyć zespół. Taki niszowy, na koncert którego przyszłaby garstka ludzi i bawiłaby się najlepiej na świecie! Wciąż tego nie wykluczam, także chętnych do założenia takiej kapeli zapraszam do kontaktu!

15. Co/kto Cię inspiruje?

Inspirują mnie fragmenty rzeczywistości. Fragment jakiegoś spotkania, wspomnienia, zdania. Te fragmenty mogą być ukryte wszędzie - w słowach, gestach, spojrzeniu, w każdym człowieku i we mnie samej. Czyli zainspirować mnie może praktycznie wszystko, jednak myślenie/opisywanie tego jako fragmentów rzeczywistości wydaje mi się bardziej poetyckie.

16. Na co masz nadzieję?

Mam nadzieję, że świat stanie się bardziej egalitarnym miejscem, patriarchat upadnie, a kapitalizm zostanie zastąpiony systemem opartym na sprawiedliwości, a nie na wyzysku i dominacji. Mam wrażenie, że nasza kultura opiera się na nadmiarze, nadprodukcji. Esencja bycia objawia się w materialnym przesycie. Dodatkowo kapitalizm produkuje sztuczne lęki, wmawia nam, że nie jesteśmy wystarczająco dobrzy jeśli nie mamy danego produktu (a przecież ktoś inny ma!). Myślę, że wrażenie poczucia szczęścia poprzez namnożenie rzeczy osłabia naszą zdolność odczuwania. Więc mam nadzieję, że zamiast gromadzić nauczymy się odczuwać. Że będziemy w stanie stworzyć bezpieczny, sprawiedliwy, bardziej inkluzywny świat. Bez czołgów i murów. Taki, w którym nie ma miejsca na przemoc i mowę nienawiści. W którym broni się równości i praw kobiet, osób LGBTQ i wszystkich dyskryminowanych grup. W którym chroni się środowisko naturalne i dba o prawa zwierząt. Dokładnie na taki właśnie świat mam nadzieję.

17. Jakie są składniki dobrego życia?

Poza podstawami życia, takimi jak zdrowie, dach nad głową i poczucie bezpieczeństwa dodałbym harmonię wewnętrzną, otaczanie się ludźmi, których się lubi/kocha i robienie rzeczy, które sprawiają radość i przyprawiają o ekstatyczne uderzenia serca.

Czy pandemia, a teraz wojna, zmieniły Twoje spojrzenie na świat, życie, cele i marzenia?

Zarówno wojna jak i pandemia odarły moją rzeczywistość z iluzji. Poczułam kruchość życia, nietrwałość szczęścia, brak sprawczości. Pandemia zablokowała moją największą pasję, jaką są podróże. Zabrała mi wolność i plany, uniemożliwiła spotkania z bliskimi. Ale dała również lekcję pokory, cierpliwości i akceptacji. Wbrew całemu złu przyniosła również wiele dobra. Dzięki niej miałam czas by się zatrzymać, być bliżej siebie.

Uświadomiłam sobie również jak ważne są minispołeczności. Pandemia rozbudziła w ludziach potrzebę organizowania się na poziomie lokalnych wspólnot, za którymi stała wzajemna pomoc i solidarność. Paradoksalnie, dystans społeczny, który narzuciła pandemia, spowodował, że ludzie zbliżyli się do siebie! To było niesamowite.

Ta solidarność ludzi bardzo mnie porusza i jednocześnie dodaje siły. Jest ona również widoczna teraz, kiedy wybuchła wojna w Ukrainie. Ogrom zła, drastycznych zdjęć i przeraźliwych wiadomości, przeplatany był z informacjami o licznych gestach dobroci na całym świecie. I to właśnie te gesty nie pozwoliły mi stracić nadziei, pokazały, że gdzieś w tym mroku jest światło.

18. Jakie są (przynajmniej) trzy cechy, które najbardziej w sobie kochasz i dlaczego? Jakie są twoje supermoce?

• wyobraźnia

• wrażliwość

• otwartość

• niekonwencjonalność

• poczucie humoru

Nie wiem dokładnie dlaczego, po prostu cieszę się, że te cechy są częścią mnie.

19. Jaką radę dałabyś swojej 14-letniej sobie? Jaką radę udzieliłaby ci w zamian twoja 14-letnia ja?

Do mojej 14-letniej siebie: jesteś wspaniała!

Moja 14 letnia ja: więc nie zapominaj o tym!

20. Co teraz czytasz? (ulubione książki?)

Często zdarza mi się czytać dwie, trzy książki na raz. Uwielbiam beletrystykę, reportaż, poezję. Teraz jestem w trakcie czytania Traktatu o łuskaniu fasoli Wiesława Myśliwskiego i Simony (Opowieści o niezwyczajnym życiu Simony Kossak) Anny Kamińskiej. Ulubionych książek mam sporo! Ale na chwilę obecną wybrałabym Mroki Borszewicza, Poniedziałkowe Dzieci Patti Smith, W drodze Glorii Steinem, Dzienniki Susan Sontag, Mur Sartr’e i Orlando Virginii Woolf. I oczywiście poezje; w szczególności Haliny Poświatowskiej, Krystyny Miłobędzkiej, Urszuli Kozioł, Wisławy Szymborskiej, Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka.

21. Kim jest WOW WOMAN w Twoim świecie, która Cię inspiruje i dlaczego? Czy możesz nominować trzy (lub więcej) kobiety, które znasz, które idealnie pasują do opisu WOW WOMAN? Co byś im powiedziała, gdybyś miała okazję, dlaczego je podziwiasz?

WOW WOMEN to kobiety, które są ze mną przez całe moje życie i takie, które były w nim tylko na chwilę. Te które poznałam i te które poznaję niemal każdego dnia - poprzez wyjazdy, plany zdjęciowe, warsztaty, bardziej lub mniej przypadkowe spotkania. Te które chciałabym kiedyś poznać i takie których nigdy poznać nie będzie mi dane. Każda z tych kobiet ma coś za co ją podziwiam, ma w sobie jakieś wow ukryte w sposobie bycia, w uśmiechu, energii, stosunku do życia. To kobiety z rodziny, przyjaciółki, znajome i nieznajome. Artystki, podróżniczki, intelektualistki, aktywistki. Wyzwolone, otwarte na świat istoty. Mądre i dobre dusze. Wszystkie totalnie różne, ale wszystkie tak samo wyjątkowe.

Nie będę wymieniać ich z nazwisk, żeby przypadkiem żadnego nie pominąć!

22. Gdzie inni mogą znaleźć Ciebie/twoją pracę (linki do stron internetowych, blogów itp.)?

IG @dorottamiko & @followtherabbitpl.

Vimeo link here.

Jestem w trakcie budowy nowej strony www.

Dodatkowe Q rundy szybkiej:

1. Za co i dla kogo warto cierpieć?

Nie jestem fanką romantyzowania cierpienia. Zdaję sobie sprawę, że często sztuka idzie w parze z cierpieniem i pewnie gdyby nie cierpienie, nie powstałoby wiele dzieł. Jestem wdzięczna, że mogę je podziwiać, ale zastanawiam się czy Sylvia Plath oddałaby swoje cierpienie za puste kartki?

2. Co byś zrobiła, gdybyś wiedziała, że nikt Cię nie osądzi?

Mam wrażenie, że ciągle coś robię/mówię bez względu na osąd innych. Ale zaczęłam zauważać, że często po fakcie to przeżywam, chociaż zawsze mi się wydawało, że ocena innych mnie nie obchodzi.

3. Kto jest/są twoim mentorem/ami (mężczyźni czy kobiety)?

Chyba nie mam kogoś w rodzaju mentora. Są po prostu ludzie, którzy wnoszą coś do mojego życia, od których czerpię wartości, które ze mną rezonują. Czasami są to kobiety, innym razem mężczyźni, mogą to być również zwierzęta (polecam film dokumentalny „Czego nauczyła mnie ośmiornica”).

4. Gdybyś nie musiała już pracować, co byś zrobiła ze swoimi dniami?

Nie chcę traktować pracy jako obowiązku. Nie potrafię tak. Lubię robić rzeczy na 100 %, angażować się w nie całą sobą. Każdego dnia uczę się „nie pracować”. Po prostu obserwuję jakie zlecenia sprawiają mi radość, a jakie nie i robię wszystko żeby wybierać te, z którymi czuję się dobrze.

5. Gdybyś mogla być kimkolwiek na jeden dzień, kim byś był?

Czarodziejką.

6. Gdybyś mogla przeżyć jeden rok w swoim życiu, który by to był?

Ciężko powiedzieć, chętnie wybrałabym z różnych lat różne momenty i stworzyła z nich odrębny rok.

7. Co najbardziej przeszkadza Ci w innych ludziach? Co najbardziej lubisz w innych ludziach?

Nie lubię kiedy ludzie mówią innym jak mają żyć. Nie lubię znieczulicy, obojętności i chamstwa. Lubię ludzi o otwartych umysłach, empatycznych i po prostu dobrych. Uwielbiam wygłupiać się z innymi, głośno śmiać i prowadzić długie dyskusje o życiu, snach i całej reszcie.